Yatak yarası nedir sorusuna verilecek en net cevap. Uzun süre yatmak zorunda kalan hastaların karşılaştığı yatak yarası doku nekrozu yani doku ölümüdür.
Yatak yarası nasıl oluşur?
Yatak yarası oluşumunda temel faktör dokunun besin ve oksijensiz kalmasıdır.
Dolaşım sisteminde yani damarlarda meydana gelen basınç yatak yarası riskini doğurur. Dokulara besin ve oksijen taşınmasını kısıtlayarak yatak yarası oluşmasına neden olur.
Özellikle kılcal damarlardaki kapanmanın en büyük sebebi sürekli ve yineleyen basınçtır. Hasta hareketsiz olduğu için ziyadesiyle kemik çıkıntılarının olduğu bölgelerde yatak yarası oluşması muhtemeldir.
Yatak yarasında nelere dikkat edilmelidir?
Yatak yarası oluştuktan sonra farklı etkenler devreye girmektedir.
Öncelikle her yarada olduğu gibi yatak yarasıda ideal nem oranında tutulması gereken bir yara çeşididir.
Yatak yarası genellikle kuyruk sokumu bölgesinde oluştuğu için ideal nem oranında tutulması zordur. Ter ile birlikte idrar/gaita problemi için kullanılan bez de ayrı risk oluşmasına neden olmaktadır.
Bezde kalan idrar/gaita, var olan yatak yarası ile etkileşime girmemelidir. Böyle bir durumda büyük problemler ve enfeksiyon doğmasına neden olabilmektedir.
Yatak yarası oluşan hastanın transferleri ve pozisyon değişiklikleri de çok önemlidir. Yatakta kayma vb nedenlerle hasta çekiştirilmemeli, sürtünmeye maruz bırakılmamalıdır.
Yatak yarası tedavisi.
Yatak yarası oluşmuşsa tedavi hem hasta hem de hasta yakınları için oldukça meşakkatli bir süreçtir. Her şeyden önce bir hekim ve yara bakım uzmanının kontrolünde ve yönlendirmesiyle tedavi planlanmalıdır.
Hasta açısından yatak yarası farklı şiddetlerde ağrıya, enfeksiyona, farklı hareket kısıtlılıklarına, bakım mecburiyetine neden olur. Zamanında tedavi edilmeyen ve ilerleyen yatak yaraları cerrahi müdahaleye gereksinim duyulan durumlar oluşturabilir.
Yatak yarasında cerrahi müdahale.
Yatak yarasında 3. ve 4. evre genellikle doku nakli gerektiren doku hasarlarının oluştuğu dönemlerdir.
4. evre yatak yarasında artık kemik görünmektedir ve doku nakli zorunludur. Doku nakli gerçekleştirilen hastalarda yatak yarası tekrarlama riski de beraberinde gelmektedir.
Yatak yarası tedavisinde beslenme. Yatak yarasında hastanın beslenmesi çok önemlidir. Uzman bir diyetisyenin ya da hekimin yönlendirmesi gereken bir süreçtir. Hastadan hastaya farklılık gösteren ihtiyaçlar kişiye özel çözümler sunulmasını gerekli kılmaktadır.
Yatak yarasında yaş, beslenme, enfeksiyon, vakanın genel durumu, boyu, kilosu v.b. etkenler önem arz etmektedir.
BedAiD havalı yatakları yatak yarası riski bulunan hastalar için tüm etkenler göz önünde tutularak üretilir. Bu özelliği ile kişiye özel üretilen dünyadaki tek havalı yatak çeşididir.
Konservatif ( koruyucu ) bir ünite olarak BedAiD havalı yatak çeşitleri hastaya maksimum koruma sağlar.
İlk kez yatak yarası ile karşılaşan hastaların uzman hekimlerden bilgi alması ve yara tedavi sürecini birlikte planlamaları önerilir.